Nước Mỹ như trở về kỷ băng hà
Đăng lúc 09:41 ngày 11/01/2014
Nem chua Yên Mạc
Đăng lúc 09:15 ngày 16/10/2006
|
Yên Mạc đặc sản nem chua
Tiệc tùng đình đám thường mua về dùng.
Nem chua nổi tiếng nhất vùng Yên Mạc là xã thuộc huyện Yên Mô, Ninh Bình, nổi tiếng với đặc sản nem chua cổ truyền.
Tương truyền: Vào thời nhà Nguyễn, ở làng Yên Mô Thượng (xã Yên Mạc), có cụ Phạm Thận Duật, giữ chức Thượng thư trong triều đình Huế. Con gái cụ là Phạm Thị Thư, theo cha vào kinh thành Huế. Cụ Duật rất thích uống rượu với món nem chua Huế nên cô Thư đã học hỏi các đầu bếp nổi tiếng của cung đình để làm món nem chua cho cha nhắm rượu. Các vị quan khách đến nhà cụ Phạm chơi đều được thết đãi món nem chua do chính tay con gái cụ làm. Ai cũng cho là còn ngon hơn cả nem chua trong mâm tiệc của triều đình. Khách ra về thường mua và được cụ Phạm biếu nem chua làm quà.
Sau này, bà Thư về quê, truyền nghề làm nem chua cho ông Phạm Xuỷ là chắt cụ Phạm Thận Duật ở Yên Mạc. Ông Xuỷ mở quán nem chua ở phố cầu Bút (xã Yên Mạc), tiếng đồn nem chua ngon lan khắp tỉnh và những vùng xung quanh như Nga Sơn (Thanh Hoá), Nghĩa Hưng (Nam Định). Các quan phủ, quan tỉnh Ninh Bình có tiệc tùng, đình đám, đều sai người về Yên Mạc mua nem chua. Du khách đi qua cầu Bút đều mua nem chua về làm quà. Đến nay, nem chua Yên Mạc vẫn nức tiếng trong vùng, trở thành một đặc sản địa phương.
Kỹ thuật làm nem chua rất cầu kỳ. Nhất thiết phải dùng thịt nạc mông, vừa mới mổ lợn, thịt còn tươi nóng. Nếu dùng thịt thăn hoặc nạc vai, nem sẽ bị nhão, không ngon.
Thịt nạc mông lọc hết mỡ bạc nhạc bỏ đi. Dùng dao sắc thái từng miếng độ nửa phân, dài 2 - 3 phân, thái đến đâu, dùng sống dao dần nhừ thịt đến đó cho mềm, luyện vào thính. Thái xong thịt gói vào vải sạch đem ép nén chảy bớt nước, nem để lâu mới không bị hỏng.
Bì lợn khoanh mặt da vào trong, buộc lại rồi bỏ vào luộc vừa chín, không được nhão, khó thái, bì không ngon. Vớt bì ra, ép cho thẳng, lọc bớt mỡ bạc nhạc đi dùng dao sắc thái mỏng, lạng từng thanh mỏng như tờ giấy, thái nhỏ như sợi cước.
Thính gạo tẻ: Phải rang vàng, không được cháy, giã nhỏ thành bột. Thịt nạc (đã thái và ép), trộn lẫn bì lợn, thính, muối, mì chính nhào lẫn tạo nên mùi thơm đặc trưng thể nhắm rượu ngay được. Muối và thính phải cho vừa liều lượng nem sẽ chua và ngon, nếu ít không đủ tạo men, nem sẽ bị hỏng, nếu nhiều quá nem chóng chua.
Gói nem bằng lá chuối, bọc ngoài lớp nem là lá ổi để khi ăn có vị thơm. Sau khi gói lá chuối thì dùng lạt buộc chặt để nem chóng chua. Về mùa hè, nem gói sau một ngày là ăn được, mùa thu sau 2 ngày mùa đông sau 3-4 ngày.
Nước chấm là nước mắm ngon pha có tỏi. Khi ăn kèm các loại lá sung, mơ, đinh lăng... ăn rất ngon.
