Mấy món đặc sắc trong lễ cưới hỏi của người Thái đen Tây Bắc
Đăng lúc 15:17 ngày 27/11/2006
Khi làn gió heo may thổi trên những mái nhà sàn, chim én từng đàn bay từ trong núi ra tìm bạn về phương Nam tránh rét cũng là lúc trai trong bản nghĩ tới việc: tỏn mia (đón vợ). Nếu bạn được dự các thủ tục cưới hỏi của người Thái đen bạn sẽ rất thú vị.
Lễ lần một là "Chóm mia" (chạm ngõ). Lễ lần hai là "Khắt cằm kin khươi" (ăn hỏi). Lễ lần ba là "Tỏn mia" (đón vợ).
Nếu thuận cả thì hai bên sẽ làm đám cưới ba ngày liền, cùng nhau uống rượu xoè, "khắp" tưng bừng. Trong lễ lần hai và lần ba ngoài rượu thịt trầu cau, thuốc lào, bánh kẹo, miến chè là ba món đặc sắc không thể thiếu: Nhứa bẳng, pa háp, cáy hắp hó.
Món nhứa bẳng do nhà trai làm bằng thịt trâu hoặc thịt lợn, thái bằng hai ngón tay đem ướp khẩu thính (thính gạo) và rượu trắng độ một tiếng thì cho vào ống nứa nút kín bằng lá chuối khô, bên ngoài dán giấy đỏ đẹp mắt. Khi ăn nhà gái chỉ việc đổ thịt vào chảo hành mỡ xào ăn nóng với lá sung non và lá nhội. Mầu thịt hồng hào mùi thơm hấp dẫn vị hơi chua ăn rất bùi béo và không chán.
Món pa háp do nhà trai dùng cá sỉnh ngon mổ ướp với gừng, hạt sẻn và sấy công phu trên than hồng cho tới lúc con cá vàng xuộm thơm ngào ngạt. Lạt tre nhuộm đỏ đan thành những chiếc" giỏ xinh xinh" có quai xách. Mỗi giỏ đựng 5 con cá sấy để làm quà cho nhà gái. Pa háp ăn với xôi nếp thì ngon tuyệt vời. Loại cá sỉnh vốn rất ngon lại được nhà trai chế biến khéo léo.
Món cáy hắp hó gồm bốn gà giò đã luộc chín, cứ hai con một buộc áp bụng vào nhau gói thành một đôi trong lá dong tươi để biếu nhà gái cùng hai món trên. Món gà này sau khi cúng tổ tiên, nhà gái có thể chặt ra cho khách có mặt thưởng thức. Còn chứa bẳng và pa háp được coi là hai món quà quý. Sau khi cúng, nhà gái thường cất đi và chỉ dùng vào hai việc: một phần biếu người cao tuổi trong họ nhà gái, phần còn lại nhà gái sẽ thưởng thức ngay sau lễ cưới một cách trân trọng và thích thú.
Kể từ ngày ông Lò Lai Trượng đưa người Thái đen về định cư ở Tây Bắc, bao nhiêu mùa cưới đã trôi qua không ai còn nhớ nữa nhưng những đôi gà tình tứ trong là dong xanh cùng hương vị độc đáo của món nhựa bẳng và pa háp đã khiến bao lứa đôi gắn bó với nhau trọn đời.