Món ăn bình dân, thanh thản của người Huế là bánh ướt, chế biến bằng bột gạo, hình tròn, mỏng; có bán sẵn ở chợ, thông thường một ổ bánh khoảng 100 cái mềm mại, bởi bánh quá mỏng nên rất dễ rách, do vậy người làm phải hết sức khéo léo.
Từ chiếc bánh ướt này, người nội trợ đã sáng tạo ra nhiều món độc đáo: món bánh ướt tôm chấy, bánh ướt thịt nướng, bánh ướt thịt heo. Cần kiệm hơn thì ăn bánh ướt trần, nghĩa là bánh ướt không nhân, ăn với nước mắm chanh tỏi, gọn nhẹ và ít tiền.
Bánh ướt tôm chấy:
Trước hết là làm tôm chấy: tôm tươi Huế nhiều và không đắt tiền mấy, chọn mua tôm rằn để khi chấy sẽ có màu đỏ hồng bắt mắt, khỏi phải dùng phẩm mà vẫn đẹp.
Có hai cách làm tôm chấy:
- Tôm lột vỏ, bỏ vào xoong nấu chín với một chén nước và một tí muối, khi nước gần khô, bớt lửa, lấy và chấy cho thật nhỏ rồi nhắc xuống.
- Rửa sạch tôm để ráo nước, cho vào xoong thêm một tí nước hấp chín, lột vỏ,, giã nhuyễn Đổ vài muỗng dầu ăn vào xoong, dầu sôi cho hành giã nhỏ phi cho thơm, đổ tôm đã giã nhuyễn vào, nêm thêm tiêu muối ngọt, xào cho thấm, riu riu lửa cho vừa khô là được.
Mua bánh ướt về, lột ra từng cái một, rải tôm chấy ởgiữa và cuốn lại, để cho đẹp mắt thì xếp hai đầu bánh vào cho gọn , sắp ra đĩa.
Bánh ướt tôm chấy ăn với nước mắm chanh tỏi, pha nước mắm để ăn với bánh ướt này cũng là một nghệ thuật để làm sao vừa chấm. bánh ăn vừa húp nước mắm sùm sụp mới là đúng điệu. Nước mắm ngon sẽ tăng thêm hương vị cho bánh , trái lại nếu nước mắm hoặc mặn quá hay chua quá sẽ làm hỏng miếng bánh ngon. Thường lúc nấu tôm để chấy tôm sôi một lát thì lấy bớt một ít nước tôm hoà với nước mắm sẽ có vị ngọt thanh thanh và ngọt dịu nơi đầu lưỡi.Tuy cách làm nhanh gọn, thực phẩm giản đơn nhưng người ăn bánh ướt tôm chấy sành điệu vẫn thủng tha thủng thỉnh gắp từng cuốn một, khẽ khàng chấm và nhẩn nha nhai... kéo dài thời gian thưởng thức càng lâu càng thêm thú vị.
Trong các quán bán bánh hay các gánh bán bánh rong mỗi chiều của Huế : bánh bèo, nậm lọc , bánh ướt tôm chấy họ chung sống với nhau trong một gia đình bánh như chị em vậy.
Bánh ướt thịt nướng:
Thông thường món bánh ướt thịt nướng tồn tại song hành với bún thịt nướng trong một tiệm ăn hay một gánh bánh hàng rong, phải chăng do nguyên vật liệu và cách nêm gia vị như nhau, chỉ khác nhau Ở chỗ một bên bánh - bên kia là bún nên người ta phát huy sáng chế để phong phú thêm món ăn và thực khách cũng vậy, trong thực đơn bao giờ cũng bánh trước - bún sau và theo ngẫu hứng mà thêm một bánh nữa , một bún nữa...
Cách làm bánh ướt thịt nướng cũng như bánh ướt tôm chấy, mua ổ bánh ướt về lột ra từng cái, bỏ thịt nướng vào giữa bánh , xếp hai đầu vào cho gọn rồi cuốn bánh tròn lại và sắp ra dĩa, có tiệm người ta chỉ bỏ thịt vào và cuốn bánh lại, tuy không đẹp nhưng được cái nhanh hơn phục vụ cho khách đang náo nức chờ.
Thịt nướng là khâu vô cùng quan trọng, quyết định chất lượng của bánh do, vậy phải hết sức chu đáo khi chế biến thịt nướng: thịt bò lóc sạch bạc nhạc thịt heo ba chỉ xắt lát thật mỏng; ướp với sả, hành tỏi giã nhỏ, mè chà sạch vỏ rang chín, tiêu, muối, đường, nước mắm và một tí ti ruốc. Để một lát cho thịt ngấm gia vị, lấy gắp tre gắp thịt lại đem nướng trên than . Từ xa ta đã được thấy thoang thoảng hấp dẫn do mỡ từ miếng thịt nướng chảy xuống bếp lửa hồng kêu xeo xèo thơm phức như đang khêu gợi những tâm hồn ăn uống đang háo hức muốn ăn lấy ăn để cho bõ thèm. Khi đông khách có thể linh động bỏ thịt trên gắp nướng thịt để nướng được nhiều hơn và nhanh hơn.
Bánh ướt thịt nướng ăn với nước tương , dân gian đã có câu " nước mắm không ngon con bà hết khéo "; đúng vậy, nước tương hơi mặn, hơi ngọt, hơi đặc, hơi lỏng .. đều làm mất ngon. Thức ăn không đúng với nước chấm sẽ làm giảm đi chất lượng của món ăn nguợc lại, nếu kỹ thuật pha chế đạt chuẩn sẽ tăng thêm vị ngon đậm đà ngọt ngào cho món ăn.
Cách làm nước tương tuy không cầu kì song phải tỉ mỉ: gan heo vằm nhỏ, tỏi giã nhỏ, mè rang chín. Cho vài muỗng dầu ăn vào chảo bắc lên bếp, dầu sôi cho tỏi vào cho thơm, rồi đổ tương (có bán sẵn ở chợ), mè, tỏi, đường ... để sôi một lát cho thấm nhắc xuống là ăn được.
Hiện nay ở Huế có rất nhiều quán bán bánh ướt thịt nướng, song nổi tiếng vẫn là những quán ở Kim Long, đi thăm chùa Linh Mụ về, ghé vào ăn vài dĩa bánh ướt thịt nướng là đủ trọn niềm vui của một ngày rong chơi.
Bánh ướt thịt heo:
Đây là món ăn nhanh, gọn và ngon. Đơn giản là bánh ướt lột ra từng cái, sắp vào đĩa thịt heo luộc chín, xắt lát mỏng rau sống chủ yếu là vả, chuối chát, rau thơm, xà lách, diếp cái, một chén nước mắm ớt chanh tỏi. Gắp một miếng bánh, một lát thịt, một ít rau sống chấm nước mắm ... là ăn ngon lành , hết cái thứ nhất sang cái thứ hai... cho đến lúc no bụng nhưng chắc chắn là vẫn còn thèm ăn.
Món này chỉ bán ở các quán trong chợ, tại đường Hai Bà Trưng có quán Thanh Niên đã bắt đầu bán thêm món bánh này, được nhiều người thích, chiều chiều tan sở tan trường, chị em rủ nhau ghé quán ăn vài đĩa như thêm một niềm vui cuối ngày.